RdR - Pagina 30 van 40

Dromen van lekker eten

Oef… Wakker. Waarom ben ik nu al wakker? Ben ik echt al wakker? Ahlwf… Ik wil niet nu al wakker zijn. Het is geen goed idee. Even kijken hoe laat het is… 8:15? Godver… Waarom kan ik niet meer uitslapen? Ik zou zo graag nog eens lekker uitslapen, zoals vroeger. Veel drinken, laat naar bed, en dan 13 uur slapen. Een gat in de dag. 16:00u opstaan, in joggingbroek op de bank, tv aan en pizza’s bestellen. Ik mis die tijd…

Ik voel me niet zo goed. Mijn hoofd werkt niet mee. Mijn lichaam weigert in zijn geheel. Misselijk ook wel, draaierig. Ik moet maar gewoon blijven liggen. Misschien wel wat drinken, ik heb zoveel dorst. Dorst ja, drinken.

Dat glas water is zo op. En dan moet ik nieuw halen. Nog even niet aan denken. Misschien kan ik beter even op mijn rug gaan liggen. Knieën omhoog, arm over mijn ogen en rustig ademhalen. Dat helpt meestal wel tegen de misselijkheid. Hmm… Nu lijkt het weinig effect te hebben.

Slaapt ze nog? Ja, zij slaapt nog. Geluksvogel. Zij slaapt altijd nog. Valt ook altijd eerder in slaap. Het lijkt wel alsof de alcohol mij juist wakker houdt, terwijl ik toch echt kapot was. Kapot ben. Kapot.

Ik stink ook. Ruik in ieder geval niet fris. Muf, zweetachtig. Drank, sigaretten… De nalatenschap van een avond vol vertier. Vol drank. Veel drank. Bier, veel bier en toen shotjes, die duivelse creatie. Binnen 20 minuten 3 shotjes met ieder 3 á 4 soorten drank erin. Vodka, Southern Comfort, jenever, rum… Een jenever ín mijn biertje heb ik zelfs gedronken. Ik vond het totaal niet lekker. Toch dronk ik het op. Helemaal op. Het was niet lekker nee.

Ben niet eens heel laat gaan slapen, geloof ik. Misschien ook wel. Telefoon. Laatste, dronken sms verstuurd om 2:32u. Kan het me niet meer herinneren. Maar zal daarna niet lang meer wakker zijn geweest. Nu ben ik het wel. En ik stink. Ik laat ook aan de lopende band scheten, het is helaas niet anders.

God wat heb ik een dorst. Ik moet meer water, anders gaat het niet goed. Je hebt ook mensen die dan juist geen water kunnen drinken. Die willen dan meteen cola, of Spa of ananassap. Gekke mensen. Water moet ik, en snel een beetje.

Opstaan. Nee, wacht, eerst zitten, op de rand van het bed. Dat is al moeilijk genoeg. Godverdomme zeg… Iedere week weer. Ik ben nu 31. Hoe lang doe ik dit nog? ‘Totdat je een kind hebt,’ hoor ik het ouderlijk deel van mijn vriendenkring fluisteren.

Niet afdwalen, maar opstaan. Water moet je.

Mezelf vastklampend aan het voeteneind van het bed, de kledingkast en de muren, begeef ik me naar de badkamer. Daar is een kraan, met water. Ik vul mijn glas en drink het in één teug leeg. Ik vul het nogmaals, neem nog wat slokken en vul het weer bij. Het is mijn voornemen om meteen weer in bed te gaan liggen, maar mijn darmen steken daar een stokje voor. Meerdere stokjes. Meerdere, halfzachte in de wc-pot plonzende stokjes… Ja sorry hoor, maar je weet zelf ook dat het zo gaat.

Terug naar bed. Daar is alles beter. Of naja, het is de enige plek waar ik in mijn huidige staat van malheur kan zijn. Later misschien de bank. Later sowieso de bank. Maar nu nog even het bed, in het donker, half onder de dekens, want het is best warm.

Tussen de wilde struiken der misselijkheid ontspruit inmiddels een hongerbloem. De maag is leeg en vergewist me daarvan middels voorzichtig gegrom. Wat zal ik zo eten? Wat hebben we in huis? Iets vets wil ik, niet geheel onverwacht. In deze staat wil ik altijd iets vets. Vanavond wil ik pizza, of Mexicaans. Iets vets in ieder geval. Kebab, misschien ook wel sushi. Dat is niet per se vet, maar zo lekker en zout dat ik het altijd wel kan eten. Ik kan natuurlijk ook zelf iets maken. Pfff… De gedachte alleen al doet me sudderen. Ik kwam nauwelijks tot de badkamer, hoe moet ik dan in godsnaam naar een supermarkt? Maar vanmiddag is alles weer anders, dat weet ik zelf ook. Dan ben ik gewoon een beetje brakkig en moe. Melig ook. Dat is het leukste aan de kater: de meligheid.

Maar zover is het nog niet. Nu is er nog een strijd te strijden. Ik ben misselijk, maar weet dat ik moet eten. De gedachte aan eten maakt me nog misselijker, maar de misselijkheid zal niet overwonnen worden op een lege maag. Er is ei. Ei is goed. Verdomd er is ook nog spek! Een overblijfsel van de gehakttaart van vorige week. Ei, spek en natuurlijk kaas. Bakken zal ik het, in een pan. Gieten zal ik het, over een boterham. Eten zal ik het, met bestek, van een bord, in mijn mond. Ik ga dat zo doen. Zo meteen, als ik me iets beter voel. Eerst moet ik me beter voelen. Nog even omdraaien, misschien helpt dat.

Share on Facebook

Save

WKapot

Vraag: hoe is het mogelijk dat een megalomane, bij vlagen seniel aandoende man de baas is van de machtigste sportbond op aarde? Sterker nog, hoe kan het dat deze voetbaldespoot zich steeds opnieuw verkiesbaar stelt, na alle emmers stront die er over hem uitgestort zijn? Is dat niet, bij gebrek aan een beter woord, raar?

Er is inmiddels al vaak beargumenteerd dat Sepp Blatter de dictator is binnen een besturingssysteem met fascistische trekjes, maar toch blijft zijn imperium – want zo beschouwt hij het – intact. Iedereen ziet en weet dat de FIFA een bolwerk van tirannie en corruptie is en niemand doet er iets aan.

Niet dat ik zelf zo’n held ben hoor. Het in de koelkast parkeren van mijn schrijf- en doceeraspiraties om me via de onderste treden van de KNVB op te werken tot een machtspositie binnen de FIFA van waaruit ik hem een hak kan zetten vind ik nogal een onderneming. Bovendien zijn de verhoudingen binnen die organisatie zo geconstrueerd dat een dergelijke machtspositie alleen te verkrijgen is met zijn steun. Daarom heeft hij nooit tegenstanders in een verkiezing. Zo verloor Johansson, jarenlang de baas van de UEFA, kansloos van Blatter en trok Bin Hammam zich nog voor de verkiezingen terug vanwege aantijgingen van corruptie. Of hij echt corrupt was of dat Blatter het via smoezelige politieke spelletjes zo deed lijken maakt niet uit, de conclusie luidt hetzelfde: de FIFA is rot van binnen.

Vroeger, als klein jongetje, zag ik het nog niet. Toen wilde ik gewoon voetbal kijken en meeleven in de hoop dat we iets zouden winnen, wat helaas nooit gebeurde. Nu ben ik groot en aanschouw ik de wereld in al zijn scheefheid en vind ik het onbegrijpelijk dat een organisatie die zijn wortels heeft in het ‘ontwikkelde Westen’ zich schuldig maakt aan praktijken die gebruikelijk zijn in schijndemocratieën.

Iets wat me werkelijk en volledig de figuurlijke pet te boven gaat, is dat er zowel bij de bouw van stadions voor het WK dat deze zomer wordt gehouden, als bij die van vier jaar geleden in Zuid-Afrika, als ook bij die van het WK over vier jaar in Qatar aan de lopende band arbeiders overlijden. Voor de onveiligheid in de bouw en de hoge werkdruk (alles moet op tijd af) wordt betaald met mensenlevens. ‘Part of the game,’ hoor je Blatter bijna mompelen met Zwitsers accent.

Het doet me denken aan de bouw van de piramides, waarbij duizenden slaven zich letterlijk doodwerkten. Blatter is in deze de farao met goddelijke trekjes, die het proces zelfgenoegzaam gadeslaat.

Maar het gaat natuurlijk niet alleen om hem. De organisatie van het toernooi dat over een maand begint, zit vol van de geldgraaiende bonzen die niets geven om een mooi toernooi of het welzijn van Joâo met de pet, zoals ik de gemiddelde voetballiefhebbende Braziliaan vorig jaar al eens omschreef. Joâo werd beloofd dat het organiseren van het WK het land een enorme opkikker zou geven, maar die belofte bleek zo vals als de Nederlandse songfestival inzending van 1999 (Double Date met Email to Berlin).

De bouw van afgelegen stadions heeft miljarden gekost, betaald door de Brazilianen zelf. Wat er na het WK met de voetbaltempels moet gebeuren is nog onduidelijk, maar ze lijken eenzelfde lot beschoren als die in Zuid-Afrika: leegstand en hoge onderhoudskosten. Tienduizenden favelawoningen zijn op hardhandige wijze ontruimd om plaats te maken voor hotels en winkels, maar van de sociale woningbouw en algehele opknapwerkzaamheden in de gaststeden is niets gerealiseerd. Als klap op de vuurpijl kan Joâo met de pet, inwoner van het mooiste, meest succesvolle voetballand ter wereld, straks niet genieten van de aanleiding voor alle opofferingen, omdat een kaartje voor een wedstrijd onbetaalbaar is.

Ondertussen maken wij ons heel erg druk over ‘het systeem’: Hollandse school of verdedigende zekerheid? Verloochenen we met die laatste optie niet onze identiteit? Met aanvallend voetbal hebben we immers de wereld veroverd! Misschien kunnen we dat nu op een andere manier doen. Bijvoorbeeld door moreel het voortouw te nemen en dat hele toernooi te boycotten. We werken dan niet bij de FIFA, maar macht hebben we wel degelijk; via de afstandsbediening!

Maar natuurlijk gaan we kijken. Ik ook. Ik voel, ondanks onze beperkte kansen, de oranjekoorts langzaam maar zeker stijgen. Het is een koorts die nog immer ongeneesbaar blijkt, hoe schrijnend de situatie in het gastland ook is. We zijn er van op de hoogte, maar maken tegelijkertijd deel uit van de kapitalistische machine die deze absurde situatie in de hand werkt. Wij willen namelijk gewoon voetbal kijken. We werken hard en we hebben het verdiend. Natuurlijk sluiten we onze ogen niet voor de misstanden in de wereld en doen we onze morele plicht (columnpje hier, reportage daar), maar op vrijdagavond 13 juni staan we massaal dronken en oranje te schreeuwen en te juichen, in de hoop dat we niet onder de voet worden gelopen door een elftal Spaanse stieren.

Share on Facebook

Save

Drink, eet, zuig, lik

Vroeger, toen mensen nog relatief weinig wisten, deden ze maar wat. Mijn ene opa at iedere dag een stuk rood vlees overgoten met jus. Tussen de bedrijven door blies hij in twee dagen een heel pak shag de lucht in. Op zijn 96ste, drie vrouwen en acht kinderen later, stierf hij in zijn slaap. Mijn andere opa kreeg op zijn twaalfde van zijn vader een kwartje mee zodat hij een pakje sigaretten kon halen. Die waren toen (1931) even duur als een bioscoopkaartje en vielen in dezelfde categorie als snoep.

Heden ten dage weten we wel beter. Van roken krijg je kanker, van snoep trouwens ook. Verzadigde vetten verhogen de cholesterol, alcohol veroorzaakt een veelheid aan problemen die ik in deze beperkte ruimte niet kan beschrijven en zelfs brood kun je beter laten staan. Aangezien je dat al je hele leven eet, probeer je het goed te maken met vruchtensappen, maar die bevatten zoveel suiker dat je tanden er van uit je mond vallen. Wat vandaag goed is om te eten, is morgen slecht. Diëten spreken elkaar voortdurend tegen. De voedseltrend is even wisselvallig als het weer.

We denken steeds meer te weten, maar is weten hetzelfde als bewustzijn? Het is verleidelijk om hierop bevestigend te antwoorden, maar is dat bewustzijn, als het doorschiet naar een constante bevraging van de (on)deugden van alles wat je consumeert, niet ook een beperking van je (geestelijke) vrijheid?

Er is momenteel sprake van een soort hyper-bewustzijn waarin alles op krampachtige wijze kapot wordt geanalyseerd en niks meer vanzelf gaat. De constante stroom aan prikkels die ons vertelt hoe we ons leven zouden moeten leiden stuurt ons linea recta in een drijfzand van stress en burn-outs waar we vervolgens met cursussen mindfulness en yoga weer uit proberen te klauteren.

Vergeef me deze uitgebreide inleiding, want waar het me eigenlijk om gaat is het volgende: dat de geneugten van alcohol en tabak en saucijzenbroodjes niet zonder prijs komen, accepteer ik. Zij hebben nu zoveel onderzoek en slachtoffers opgeleverd dat ze niet meer onwetend genuttigd kunnen worden. Maar dat we nu beter kunnen stoppen met orale seks omdat dat massaal keelkanker oplevert, pik ik niet.

In de voortschrijdende pogingen de laatste bastions van genot tot taboe te verklaren, is Michelle Rietbergen aan het VUmc gepromoveerd met een onderzoek dat aantoont dat het aantal gevallen keelkanker door orale seks de afgelopen twintig jaar is verzesvoudigd. Kennelijk hebben mensen tegenwoordig meer seks dan toen en wordt het humaan papillomavirus (hpv) daardoor vaker verspreid.

Onze hedonistische geiligheid is in twee decennia volledig de spuigaten uitgelopen. Niet alleen hier, maar ook in het buitenland. Vooral de VS heeft het zwaar te verduren, iets wat me op zich niet verbaast. Als je de woorden ‘college’ ‘co-ed’ of ‘dorm’ googelt, ben je vaak nog maar één klik verwijderd van ‘girls gone wild’, ‘wet t-shirt contests’ en ‘truth or dare’-video’s, zo heb ik me laten vertellen. En wat wil de wetenschap al deze meisjes, die op ogenschijnlijk genotsvolle wijze hun seksualiteit aan het ontdekken zijn, nu vertellen? Dat ze kanker kunnen krijgen van hun enthousiaste exhibitionisme.

Laat ik vooropstellen dat ik niks af wil doen aan het onderzoek van Michelle. Het zal allemaal best. En natuurlijk is het goed als er door haar bevindingen mensenlevens kunnen worden gered, maar ik ben inmiddels zo huiverig voor onze toekomst! Ik moet denken aan de film Mr. Nobody, waarin de laatste sterveling wordt geïnterviewd door een mechanisch aandoende man in een wereld waarin alle ziektes zijn uitgebannen en de mensen geen seks meer hebben omdat voortplanten overbodig is geworden. Met seks en ziektes hebben ook alle emoties afgedaan. De mens is een geoliede machine; feilloos, smetteloos en onbevlekt.

Dat was een film, dit niet. Als we deze trend vasthouden, zie ik een wereld voor me waarin we gehuld in een steriel rubberen pak met een Google Glass op ons hoofd quinoaknuffels uitwisselen. Op afstand, elk fysiek contact voorbij, want dat zal uiteindelijk de stichter van al het kwaad blijken te zijn: interactie. Met wie of wat dan ook.

Van melk word je schizofreen, van brood krijg je ADHD en van beffen krijg je kanker… Ik vind het nu echt niet leuk meer. Maar eigenlijk hadden we het allang kunnen weten. Eddie Murphy waarschuwde er in 1983 immers al voor: ‘I miss the good old days when venereal disease was simple. In the good old days you’d get gonorrhea, your dick hurt, go get a shot, clear it right up. Then they came up with herpes, you keep that shit forever like luggage. And now they got AIDS, that just kills motherfuckers. I say what’s next? I guess you just put your dick in and explode.’

Toen kon ik er nog om lachen. Nu draagt Eddies grap meer gewicht dan hij ooit had kunnen vermoeden.

Om toch positief af te sluiten, beland ik bij de volgende gedachte, een variatie op een lied: Drink, eet, zuig, lik, van achter, van voor en van onder. Maar doe het met mate. En veilig natuurlijk.

Share on Facebook

Save

Don’t free the fart

Oooo dit is een goeie. Deze is echt hard, vies, onmogelijk penetrant. Deze gaat de boeken in, als er al boeken zijn waar dit soort dingen in gaat. Dat je een scheet niet in zijn geheel zomaar in een boek kan doen lijkt me duidelijk. Het zal hier dus om een verbaal verslag van de scheet gaan. Een getuigenis van wat er zich afspeelde onder de dekens en de gruwelijke effecten die het had op de aanwezigen. Een scheet zo onzindelijk goor dat je spijt krijgt van je neus.

Eddie Murphy zei in Delirious dat mensen stiekem scheten wíllen ruiken. We willen ze namelijk beoordelen en registreren. Als iemand een scheet heeft gelaten duik je nooit meteen weg. Je wacht tot je hem ruikt, zodat je kreten van afschuw kunt slaken en er later, als je groot en dronken bent, aan kunt terugdenken. De scheet is dan terug te halen als een anekdote waaraan veel lol beleefd kan worden.

Eddie raakte vast een kern van waarheid. We willen immers ook altijd zien wat er precies aan de hand is bij een ongeluk. Is ie dood? Is dat een los ledemaat? Zijn dat stukjes hersen, daar naast die opengebarsten schedel? We willen zien hoe verschrikkelijk goor, pijnlijk of algemeen kut iets is, om te weten en voelen wát die kutheid precies is en hoe schril hij afsteekt tegen de relatieve aangenaamheid waarin ons leven meestentijds voortkabbelt.

Het ruiken van de scheet doet je de frisse lucht, voor zover die dat is, meer waarderen. Daarnaast is het dus gewoon heel grappig.

Maar deze jonge, oioioioi. Deze is heel vies. Zo’n hele warme, lange, zachte. Als een stuk smeltende roomboter glijdt hij tussen de billen naar buiten. En nu zit ie daar dus, gevangen onder de dekens. Ze heeft hem nog niet geroken, maar wel gehoord. ‘Don’t free the fart!’ roept ze. Want dat hij vrijkomt, staat vast. De vraag is alleen wanneer.

Wat nou als ik gewoon zo helemaal stil blijf liggen, met de dekens plat op mijn lijf. Dan kan dat ding toch nergens heen? Ja, alleen als zij beweegt. Als zij beweegt komt er lucht tussen de dekens en dan is het afgelopen. Dan kruipt de scheet omhoog en krijgt ze hem vol in haar gezicht. Maar dan heeft ze er ook zelf om gevraagd hoor. Ja kom nou.

O shit, ze draait zich om. Ligt nu met haar gezicht mijn kant op. De dekens zijn verschoven, er is lucht bij gekomen. ‘Don’t free the fart!’ echoot het in mijn hoofd. Hij reist omhoog, ik voel hem kruipen. Hij is zo vies. Zou hij nu nog viezer zijn? Omdat hij al zo lang opgesloten zit? Dat die stank in die warme, afgesloten ruimte zich verder evolueert in zijn ranzigheid? Hij heeft zo lang gevangen gezeten. Het is eigenlijk een beetje de Nelson Mandela van de scheten. Misschien kan hij zijn ketenen afwerpen en als held een heel scheetvolk naar vrijheid leiden!

Ik moet lachen. Ze vraagt me wat er is. Een seconde later scheldt ze me uit. Ze draait zich weer om en ik grinnik door. ‘Don’t free the fart!’ zing ik haar toe. Ik vertel haar over de Nelson Mandela ingeving. Over het scheetvolk. ‘Die grap kan echt niet hè?’ Ze hoeft niet eens iets te zeggen om het te bevestigen. Deze zal ik niet in mijn notitieboekje vol bits voor een eventuele onemanshow noteren. Dit kan gewoon niet. ‘Nelson Mandela van de scheten,’ ben je nou helemaal belazerd? Hij is net dood! Kan écht niet. Wat ben je toch een immorele hufter. En dat niet alleen, je laat ook nog eens supergore scheten!

Supergore scheten die heel lang gevangen hebben gezeten ja. En die in die tijd een onoverwinnelijk, onvermurwbaar karakter hebben ontwikkeld. Scheten die een baken vormen in de duisternis van de nacht. Pioniers, de Founding Farts, beroemd en beruft. Daar zul je mij niet lichtzinnig over horen praten.

Share on Facebook

Save

Televies

Na een dag hard werken is het soms heerlijk om op de bank neer te ploffen, de tv aan te zetten en ongehinderd door de zorgen van alledag er een end op los te zappen. De televisie gaat van de stand-by modus af en ik schakel mezelf er juist in. Ik ben wel aanwezig, zelfs bereikbaar, maar doe verder weinig. Als je me een vraag wilt stellen is er een kans dat ik je niet (meteen) antwoord omdat ik mij laat hypnotiseren door de beelden die Komrijs treurbuis mij voorschotelt. Hoewel mijn stilte natuurlijk ook met de kwaliteit van de vraagstelling te maken kan hebben.

Door een stukje gewenning laat ik me tegenwoordig minder snel teleurstellen door de verschrikkingen die aan mijn netvlies voorbijtrekken. Toch verbaas ik me er regelmatig over dat we ons vrijwillig blootstellen aan de onmetelijke hoeveelheden visuele stront die vanuit Hilversum en omstreken onze richting op worden gelanceerd. ‘We’ zeg ik, generaliserend, zoals wel vaker, maar het is nu eenmaal op tv. En dat betekent dat er genoeg mensen naar kijken om het op tv te houden. Men schakelt keer op keer in en breekt vooralsnog niet uit in een massaal protest op het Mediapark omdat we bijvoorbeeld door een totalitair regime gedwongen worden te kijken. We willen het zelf.

Vorige week was het weer zover. Ik lag uitgeteld met mijn vriendin op de bank. In de ene hand een kop thee, in de andere de afstandsbediening. Op Net5 was het programma ‘Smaken Verschillen’, waarin volgens de aankondiger ‘vijf mensen een week bij elkaar komen en één passie delen, namelijk lekker eten’. Ze moeten dus allemaal een keer bij elkaar eten, dat eten beoordelen en er zal dan – ik heb het niet uitgekeken – op een gegeven moment iemand wel iets ‘winnen’. Dit keer was het de beurt aan Santoso, een Indonesische travestiet die na zijn zelfgemaakte, traditionele (‘alles drijft!’) voorgerecht de karaoke aangooide om zijn blonde tafelgenoten te trakteren op een valse interpretatie van zijn favoriete Jan Smit-liedje.

Tot aan dit punt was het allemaal nog wel oké. De gasten werden één voor één geïnterviewd, spraken hun hoop en verwachting voor de avond uit en probeerden zich te mengen in oprechte conversaties. Toen Santoso volledig opgemaakt en in jurk gehesen de microfoon ter hand nam, ontwaakte ik uit mijn zelfverkozen comateuze toestand. ‘Godverdomme!’ riep ik naar de tv. Lag ik eindelijk lekker te ontspannen, werd ik weer eens geconfronteerd met de exploitatieve ingeving van een roemlustige programmaontwikkelaar! Van een rustig voortkabbelend diner zat ik ineens midden in ordinaire aapjeskijkerij, zoals dat wel vaker gebeurt als je je nietsvermoedend laat meevoeren door op het eerste oog beschaafde reality-tv.

De trend is ooit ingezet door Big Brother, het ultieme toonbeeld van geestelijke armoede: het observeren van lege, saaie, kunstmatig gedramatiseerde levens vanwege een overschot aan leeg- en saaiheid in het eigen leven. Mistroostiger wordt het niet. Sindsdien zijn er veel programma’s geweest die slechts een variant waren op hetzelfde concept. Ik herinner me ‘De Bus’, waarin een groep idioten niet non-stop gefilmd werd in een huis, maar in een – jawel – bus. Dat ging natuurlijk volledig mis. En nu hebben we dat Utopia, wat precies hetzelfde soort stront is als al die andere stront maar dan met een iets andere kleur omdat iedereen tegenwoordig biologisch eet. ‘Je kijkt wat je schijt’, zou je dus kunnen stellen (misschien iets voor die lang overwogen tatoeage op mijn binnenarm?).

Zouden de makers van dat programma ook maar enige notie hebben van de betekenis van de naam? In het boek van Thomas More wordt Utopia omschreven als een plek waar ‘alle huizen hetzelfde zijn. De straten zijn er 6 meter breed. De ziekenhuizen zijn zó goed dat zieken er heel graag willen worden opgenomen. Man en vrouw worden streng gestraft als ze op de huwelijksdag geen maagd meer zijn. Maar ze moeten elkaar voor de plechtigheid wel naakt zien, zodat beiden weten waar ze aan toe zijn.’ Het is de ideale staat.

Ten eerste, wedden dat niemand in dat programma nog maagd is? Ten tweede, een wereld waarin men massaal naar een programma als Utopia kijkt, diskwalificeert zich automatisch voor de term ‘ideaal’. Hoewel dat ‘ideale’ volgens More moet worden bezien vanuit het perspectief van de bedenker. Als we zijne commerciële goddelijkheid John de Mol dus als ‘bedenker’ van onze reality-tv vretende staat beschouwen, leven we dus wel degelijk in een utopie, te weten de zijne, geheten Utalpia. Zo blijkt alles dus voor de zoveelste maal relatief.

Aan het eind van Smaken Verschillen hossen Santoso en zijn eetgasten smartlappen blèrend in polonaise door de woonkamer. In de utopie waarin ik leef, bestaat de tv, maar kan deze gelukkig ook uit. Of kapot. Toch maar eens een boek lezen.

Share on Facebook

Save

Rond

Een enkeling zal beweren dat het leven één lang aaneengesloten proces is waar je deel van uitmaakt. Een ander is wellicht de mening toegedaan dat het niet zozeer één geheel is, maar eerder een reeks van onderdelen. Verschillende fases die elkaar aflossen. Waarom je je op welk moment in een bepaalde fase bevindt, is zelden duidelijk. Vaak weet je pas na afloop van een bepaalde periode dat het een bepaalde periode was, met eigen karakteristieken, net zoals historici een periode pas kunnen duiden als deze lang en breed voorbij is.

Maar soms is het heel duidelijk wat voor fase je doormaakt. Zo heb ik dat nu heel erg. Ik heb nu een fase waarin ik me er heel erg bewust van ben dat de wereld rond is. Bij alles wat ik doe ben ik doordrongen van het besef dat wij op een bol leven. Natuurlijk is de wereld rond en weet iedereen dat, maar ik ben er dus van doordrongen. Ik weet het heel erg, de hele tijd. Dan kijk ik naar boven, naar de lucht, en dan denk ik ‘God allemachtig, wat is de wereld rond. Wat is het toch rond.’

Het viel me voor het eerst op rond kerst. Niet dat de wereld rond is, maar dat ik er zo ontzettend van doordrongen ben. Ik bevond me, in tegenstelling tot alle kersten hiervoor, op een eiland. Anguilla heet het, gelegen in de Caraïbische zee. Er gebeurde op dat eiland weinig tot niets en dus deed ik daar ongeveer net zoveel. Vaak was ik op het strand of in de zee en dan keek ik naar de horizon en dan zag ik de rondheid van de wereld als een soort koepel om mij heen. Echt een bolling was het daar. Gewoon absoluut niet recht. Ik voelde me als een kaas onder een glazen stolp. Maar het voelde ook kwetsbaar. Alsof die stolp zomaar kon breken.

Eerst dacht ik dat het aan de weidsheid van het uitzicht lag. Zo’n plat, klein eiland, midden in een enorme, kolkende zee, ver weg van huis, dichterbij de evenaar dan ik tot dan toe was geweest. Niet omringd door de smalle straten en grachten van Amsterdam, die het zicht voortdurend ontnemen, maar echt in ‘contact’ met de bol waarop we leven. Een zwevende, altijd voor de helft fel verlichte bol, in een immer uitdijend zwart discoheelal met bijpassende sterren. Dat is waar we op leven: een discobol.

En toen stond ik daar dus, zo op het strand, aan zee, midden in de Caraïben, en toen bedacht ik al deze dingen en besloot ik precies datgene te doen waar al mijn redenaties vooralsnog toe hadden geleid: dansen. Dansen, dansen, dansen. Dansen aan de Caraïbische zee, met Haagse bluf. Want als je danst, maken al die dingen niet meer uit. Als je danst, op een bol, of naast een plateau, of in een slecht onderhouden plantenbak, dan is alles één en goed.

Dansen dus. Aan zee. Nu ben ik alweer een paar maanden terug en is mijn bolbesef tanende, maar nog steeds fiets ik soms door het Vondelpark en zie ik hem, de breekbare koepel die ons beschermt tegen de compromisloze krachten van het universum. Het gasachtige omhulsel dat ons laat dansen en fietsen en picknicken en zoenen en fluisteren. Want ja, het is lente en dus doen we al die dingen. De hemel is helder, de ooievaar bouwt een nest en ik kijk omhoog. Licht claustrofobisch, dat wel, want we zitten muurvast, kunnen geen kant op.

De koepel is een gevangenis, maar maakt tegelijkertijd alles mogelijk. Zo kun je er dingen zien en ze vervolgens beschrijven. Het bolvormige zand onder je hielen bijvoorbeeld.

Share on Facebook

Save

Rourke

Vannacht had ik ruzie met Mickey Rourke. Dé Mickey Rourke ja. En nou niet meteen gaan zeuren dat het een oude man is en dat het niet eerlijk is om te vechten tegen oudere mannen, want Mickey Rourke is een beest van een man. Een monsterlijke kerel, en ruzie met hem gun ik zelfs mijn ergste vijand niet (niet dat ik zulke verschrikkelijke vijanden heb, ik ben immers geen Middeleeuws despoot of Oekraïens president, maar zo is de uitdrukking nu eenmaal).

De aanleiding tot de confrontatie is me volledig onduidelijk. Het enige wat ik weet is dat hij achter me aan zit. Hij wil me pakken en doen boeten voor iets waar hij zich kennelijk enorm over opwindt. Ik ben, voor zover ik weet, onschuldig als een pasgeboren lammetje. Maar dat maakt voor Mickey niet uit. Ik heb me zijn woede op de hals gehaald en dat is op dit moment het enige wat telt. Laat ik het niet tellen, dan doodt hij me. En hoewel dat dus alsnog een keuze is die een bepaalde, hetzij beperkte vrijheid impliceert, vlucht ik liever. Niet omdat ik denk dat ik kansloos tegen hem ben, maar wel omdat ik weet dat een eventuele fysieke confrontatie me sowieso een deel van mezelf zal kosten. Dat wordt een lijdensweg die ik mezelf liever bespaar.

Dus vlucht ik. In eerste instantie bevind ik me in een warenhuis, men noeme een Amerikaanse versie van de V&D, alwaar ik me een weg probeer te banen door de schappen vol overbodige koopwaar en statische etalagepoppen. Hoe hij me weet te volgen, weet ik niet, maar hij doet het met een efficiëntie en vaart die nauwelijks bij te benen zijn. Eén misstap en hij heeft me. ‘Geen misstap maken dus,’ vertel ik mezelf in mijn door de angst kennelijk onaangetaste logisch redenerend vermogen.

Na niet al te veel tijd kom ik erachter dat ik hem op deze verdieping niet van me af zal schudden. De ruimte is te beperkt. Wat ik ook doe, welke manoeuvre ik ook maak, hij kan me altijd zien. Hij is zo enorm en zo rap en zo ziedend dat ik besluit de lift naar beneden te nemen. Het sluiten van de deuren duurt tergend lang. Zo lang dat hij me bijna weet te achterhalen. Net voordat mijn zicht op de etage door de schuifdeuren wordt ontnomen, zie ik hem aan komen scheuren. Hij rijdt in een wit, klein autootje. Een soort opgevoerde Canta cabriolet. Daarom is die klootzak zo snel. Wat oneerlijk! Het doet me deugd te merken dat ik naast angst nu ook een zekere mate van woede voel; een emotie die me in een mogelijk gevecht van pas zal komen, me dunkt.

De lift beweegt zich neerwaarts, maar stopt niet in de door mij begeerde kelder, waar ik Rourke zo kwijt ben, maar in de ondergrondse parkeergarage, een plek waar hij met z’n witte kutautootje natuurlijk makkelijk kan komen. Voordat ik het weet gaan de deuren al open, maar ik weet ze wederom net op tijd te sluiten. De lift begint echter te haperen, wil niet verder naar beneden, of doet er zo lang over dat Rourke alle kans krijgt me in de kelder op te wachten, dus ik besluit me terug te laten voeren naar het hol van de leeuw. Ik realiseer me dat de kans op ontsnappen steeds kleiner wordt, maar weiger de handdoek te werpen.

Zodra de lift opent zie ik het autootje achterin de garage rechtsomkeert maken. Er lijkt stoom van het apparaat te komen. Of komt het van Mickey? Hoe dan ook komt hij met een rotgang op me af. Ik duik, rol en spring achter en tussen auto’s door, draai hem tezamen met mezelf tureluurs in het autodoolhof, totdat ik links achterin de garage een roltrap bespeur. Ik sprint ernaartoe, spring erop en kom terecht in de vertrekhal van een vliegveld, vermoedelijk Schiphol. Achter me hoor ik Rourke met zevenmijlslaarzen de trap op komen. Ik sla meteen rechtsaf en verstop me achter een verdwaald elektriciteitskastje. Verder rennen heeft nu geen zin meer. Hij zal me altijd blijven zien en vroeg of laat inhalen. De confrontatie is onvermijdelijk, zo realiseer ik me nu. De enige kans die ik heb is hier, achter dit kastje, in de hoop dat hij me niet ziet.

Maar die hoop is (uiteraard) ijdel. De immense figuur van Rourke doemt voor me op. Hij trekt me met één hand de hoek uit en slaat me met de andere hand er terug in. Ik zie sterren. Ik heb pijn. Alles trilt. De angst is niet meer. De angst is verworden tot besef. Besef dat deze strijd hier en nu beslecht dient te worden. Er is geen mogelijkheid tot vluchten. De kansen daarop zijn verkeken, als die er ooit al waren. Een zekere mate van vastberadenheid maakt zich van me meester. Ik realiseer me nog steeds dat dit beest, dit monster zowat onverslaanbaar is, maar het is verdomme MIJN droom. Ik heb toch wel iets in de melk te brokkelen?

Ik sta op en kijk hem strak aan. Mickey huft en puft. Zijn grom is zo diep dat hij turbulentie veroorzaakt. Er heeft zich een groepje toeschouwers om ons heen verzameld. ‘Inchecken kan later wel,’ lijken ze te denken. Mickey en ik cirkelen wat om elkaar heen. Ik haal uit. BAM! Vol op zijn oog. Van die pijnlijke vuist, zoals ze die vaak in films voelen, merk ik niks. Misschien is het de adrenaline, misschien de non-existente aard van de situatie. Hij probeert mij te slaan, maar ik ontwijk. De volgende is wel raak. SCHJLABAJAAMM! Alles draait, duizelt en tintelt, maar ik blijf staan. Het is verdomme MIJN DROOM!

Gedurende het gevecht verschijnt er een soort scorebalk onderin beeld. Het ‘beeld’ in deze mijn perspectief op de wereld. Mickey is groter en sterker, maar ik ben sneller en slimmer. Voor iedere rake klap die hij mij geeft, geef ik hem er drie. Het valt me na iedere geïncasseerde of uitgedeelde klap op dat de score vermindert. Het lijkt er dus op dat degene die het eerst bij 0 is, verliest. Als ik dit volhoud, o ademloos toekijkende reiziger, dan versla ik hem. Dan win ik van het monster. Dat ik dan zelf op apengapen lig, neem ik maar op de koop toe. Alles beter dan te sterven in deze steriele poort naar exotische en minder exotische oorden.

Rourke, het monster, raakt uitgeput. Ook ik voel de vermoeidheid langzaam omhoog trekken door mijn lichaam. Eerst mijn benen, dan mijn heupen, rug, armen, nek, hoofd… Het scorebord laat zien dat ik nog 24 punten heb. Mickey niet. Mickey heeft er minder. Ik dans door, blijf uitdelen. TIKTIKTAKTAKBOEMBOEMBAF! 0 punten. Rourke versteend en valt om. Zijn stoffelijk overschot is meteen ontdaan van vitale kenmerken en karakteristieken. Hij is niet meer dan een hoop verslagenheid. De personificatie van mijn angsten, hier samengebald in de vorm van The Wrestler, Marv uit Sin City, die gast uit 9½ Weeks, is door mij overmeesterd.

De toeschouwers staan nog steeds roer- adem- en sprakeloos toe te kijken. Toch lijken ze een voor een te verdwijnen. De omgeving wordt wazig. Steeds waziger. Steeds minder mensen. Steeds minder herkenbare vormen. Dit is het einde. Dit is het. Dit is…

Wakker.

Share on Facebook

Save

The Counselor

Eergisteren heb ik The Counselor gezien. Tenminste, ik heb hem eergisteren afgekeken. Op zondagochtend om precies te zijn. Met een fikse kater. Het eerste deel van de film keek ik twee avonden ervoor. Op vrijdagavond dus, toen de kater van de volgende dagen al in de maak was. Goed aangeschoten kwam ik thuis na een etentje. Het was nog niet laat, een uur of 23:30 en ik was kapot. Maar omdat ik vond dat het vrijdagavond was – iets wat volledig in overeenstemming was met de realiteit – en ik bovendien vond dat ik, omdat er een weekend vol vrijheden aan zat te komen, van die vrijdagavond gebruik moest maken, besloot ik nog wat meer bier en zelfs whisky te drinken om dat weekend in volle brakke glorie tegemoet te kunnen treden. Dat dit een slecht idee was, zal menigeen die de film heeft gezien kunnen beamen. Nuchter, uitgerust en in een staat van relatieve mentale stabiliteit is het al een behoorlijke beproeving om de door Cormac McCarthy geschreven en door Ridley Scott geregisseerde film te doorstaan, maar… Enfin, u begrijpt waar ik heen wil.

Voor de mensen die de film nog niet hebben gezien en dat uit masochistische neigingen nog wel van plan zijn, zal ik het plot hier niet teveel verklappen. Laten we het erop houden dat het een stijloefening in geweld en nihilisme is. Een geforceerde poging tot een existentialistische uiteenzetting over wat het is om keuzes te maken en hoe wij door het maken van keuzes nieuwe realiteiten creëren waaruit geen ontsnappen meer mogelijk is. Zoiets probeert het cryptische, overliteraire script van McCarthy ons te vertellen.

Geweld is één van de terugkerende thema’s in het werk van McCarthy, één van de grootste, nog levende, Amerikaanse auteurs. In zijn meesterwerk Blood Meridian uit 1985 voert hij, net als in The Counselor, een naamloos personage op door wiens ogen we de ogenschijnlijk zinloze, bloederige, zowat onmenselijke strooptochten langs de Amerikaans-Mexicaanse grens volgen van een bende onder leiding van Judge Holden. De ‘judge’ is nauwelijks een mens te noemen. Het is een karakter dat losstaat van tijd of menselijke kwetsbaarheid en symboliseert ‘de oorlog’ of meer algemeen het geweld dat inherent is aan de mens.

Waar dat boek een grimmig perspectief bood op het zo vaak geromantiseerde Wilde Westen en ons toont dat de ontstaansgeschiedenis van het huidige Amerika met het nodige bloedvergieten gepaard is gegaan, handelt The Counselor over de moderne, Westerse mens en zijn onstilbare honger naar geld. De film wordt bevolkt door een immorele, gewelddadige, egocentrische verzameling karakters die slechts geleid wordt door hebzucht en daar uiteindelijk de rekening voor betaalt. ‘The judge’ wordt in deze gesymboliseerd door het Mexicaanse drugkartel, wat genadeloos handelt op het moment dat de deal met The Counselor, een succesvol advocaat die zich door zijn cliënt Reiner laat verleiden tot een lucratief uitstapje in het criminele circuit, mislukt. In het restant van de film zien we de meeste karakters op hun onvermijdelijke ondergang afstevenen, daarbij niet zelden hun hoofd verliezend.

Na afloop was ik boos. En, toegegeven, geshockeerd. Boos om het veel te grove geweld, het gebrek aan moraal, het nihilisme, de emotieloosheid, de veel te lange dialogen vol krampachtige filosofische uitweidingen en geforceerd symbolisme. De karikaturen van personages. Hun kapsels. De passiviteit van de hoofdpersoon. De kille regie. Boos omdat er zoveel talent aan een film heeft gewerkt die uiteindelijk de plank volledig misslaat. Het is No Country For Old Men (naar een boek van McCarthy), maar dan zonder de humor en het gevoel voor drama van The Coen Brothers. Die film bevatte nog een moreel centrum (Tommy Lee Jones) waaraan je je als kijker kon vastklampen. En aan het einde van The Road (ook van hem. Wat een baas hè?) vindt het jongetje in ieder geval een gezin waarmee hij verder kan. Hij wordt niet, net nadat zijn vader overlijdt, in stukken gesneden door een passant puur om ons te onderwijzen in de willekeurige wreedheid van het leven. The Counselor heeft geen ziel, geen mededogen en al helemaal geen hoop. Het is fatalistische grimmigheid zonder troost, zonder herkansing.

Maar de film had dus wel effect. Woede; schok; er zijn genoeg regisseurs die films maken met slechts het opwekken van die emoties als doel. Dat zijn over het algemeen makers van horrorfilms, waarin de moraal onbelangrijk is en we simpelweg geacht worden te gillen en broekplassen van angst. Wanneer een film zich probeert te gedragen als een filosofisch manifest, maar verzandt in een orgie van geweld, zoals The Counselor dat doet, kan er gesproken worden van een mislukking.

En toch hè… Toch was ik er behoorlijk van ontdaan. En toen vroeg ik mezelf heel even af of de makers niet juist geslaagd zijn in hun opzet. Dat onze gulzige, gewelddadige, nietsontziende aard zo diep in ons geworteld zit dat deze onherroepelijk deel van ons uitmaakt, of we dat nou leuk vinden of niet. Jaarlijks worden er duizenden mensen afgeslacht in de Mexicaanse drugsoorlog. Dit is gewoon iets wat er gebeurt in die contreien. Is mijn ongenoegen om daar een film over te zien niet gewoon een ontkenning van een realiteit? Een vlucht van de duivelse kant van de mens, die haar eigen hel hier op aarde heeft geschapen en niet in een permanent brandend hiernamaals?

Ik blijf toch bij ‘nee’. Een film over slechte mensen die zich slecht gedragen en daar vervolgens meedogenloos voor worden gestraft leert mij niets. Dat ze zich tussen het bloedvergieten door laven aan pseudofilosofisch geblaat maakt het geheel zelfs een pijnlijke vergissing. Speel open kaart en noem het Saw 18 of 19 of 100 en probeer ons niet te verleiden met de belofte van een sexy, gestileerde, dynamische plus ook nog eens morele thriller. Eenzijdig hoofden afhakken en Cameron Diaz laten klaarkomen op de voorruit van Javier Bardems Ferrari (nu wil iedereen ‘m natuurlijk zien) is geen dynamiek, het is een vorm van sadistische masturbatie.

Goed, dat moest er kennelijk even uit. Om de opwinding wat te laten zakken, heb ik gisteravond Ghostbusters gekeken. Ook bloedstollend, maar wel met een heldere, hoopgevende boodschap:

If there’s something strange
in your neighborhood
Who ya gonna call?
GHOSTBUSTERS

Share on Facebook

Save