De totale mens

Als Bernadien, de vrouw van Arjen Robben, op een mistige maandagmorgen in maart geen suiker in zijn thee doet, loopt hij twee maanden later, tijdens de kwartfinale van de Champions League, mank. Of hij schiet op de paal. Dat klontje suiker, en het gemis ervan, scheelt die twee centimeter in zijn pas of in zijn schot die van een misser een treffer maakt.

Wanneer Bouchra van Persie de couscous net te lang laat wellen en de volgende ochtend in alle haast haar man een zoen vergeet te geven, krijgt Robin twee weken later, of wanneer dan ook, een knietje in zijn dij dat hij had kunnen ontwijken. Vervolgens staat hij drie weken buitenspel en moet hij alles in het werk stellen om op tijd fit te geraken voor het WK. Aldaar kampt hij met een gebrek aan ritme en vermoeidheidsverschijnselen, die van invloed kunnen zijn op een succesvol verloop van het toernooi.

Als de kinderen van Dirk Kuyt worden gepest op hun Turkse school omdat ze blond en Nederlands en Kuyt zijn, kan dat tot kopzorgen leiden bij hun vader, die daardoor de focus mist om in de penaltyreeks tegen een Midden-Amerikaanse geluksnatie de bal feilloos in de linkerhoek te rammen. De misser houdt een voetbaltrauma in stand (penalty’s) en creëert er een bij (verliezen van Costa Rica), iets wat een volk decennialang meetorst in het collectief geheugen.

En dus zorg ik dat zijn kinderen Turks spreken, leg ik Bouchra uit hoe je couscous welt en stuur ik Bernadien iedere ochtend een suikerklontjeswhatsapp. Vergeet totaalvoetbal, de Toto en totempalen, de totale mens is waar het om draait. Dat is mijn principe: de mens in al zijn totaalheid en het functioneren van die mens in al zijn context. Dát is hoe ik werk en dát is waarom mijn teams succesvol zijn.

Tactiek komt pas hierna. Eerst de mens, dan de strategie. Er zijn figuren die kritiek hebben op dit elftal. Op ons spel. Voor hen heb ik de volgende mededeling: we hebben de wereldkampioen als Hollandse stieren gereduceerd tot toeschouwers van hun eigen ondergang; we hebben voor het eerst in onze historie gewonnen van de vrijbuitende Australiërs; we hebben op klinische wijze het hoge pressievoetbal van de dappere Chilenen ontmanteld; we hebben in beide knock-outwedstrijden ongeëvenaard last minute entertainment gebracht en in het proces een grootse voetbalnatie haar voetbaltrots teruggegeven. Dát is wat wij hebben gedaan. De staf, mijn jongens en ik.

Er zijn ook mensen die beweren dat ons toernooi nu hoe dan ook al geslaagd is. Dat geen Messi of Müller of omkoopscheids daar nog iets aan kan veranderen. Dat wij aan de doelstelling van de KNVB hebben voldaan. Dat laatste klopt, maar wij willen meer. Dat hebben we vanaf dag één gezegd en dat blijf ik herhalen. Wij willen meer.

Maar het belangrijkste is dat we happy zijn. Als de spelers privé happy zijn, zijn ze happy op het veld. Dát is belangrijk.

Zijn wij happy? Ja, dat denk ik wel. Verdomd happy.

Joâo met de pet

Volgend jaar wordt er gevoetbald in Brazilië. Er wordt altijd gevoetbald in Brazilië, door heel veel mensen, maar in 2014 hoogstwaarschijnlijk ook door Nederlanders en Belgen. Vooral dat laatste is erg leuk. De Belgen blijven immers al jaren verstoken van voetbal op een eindtoernooi (in 2002 voor het laatst) en hebben nu een als ‘gouden’ omschreven generatie rondlopen waar Nederland jaloers op mag zijn. Eigenlijk is dit helemaal niet leuk, maar meer iets wat we niet zo goed trekken. Het is ‘leuk’ als de Rode Duivels ‘meedoen’, maar ze moeten natuurlijk niet ‘winnen’. Men verwacht dat ze kloekmoedig strijden, maar vroegtijdig afhaken. Vroegtijdiger dan ‘Ons Oranje’ in ieder geval.

Maar die concurrentie tussen ons en onze zuiderburen (ja, ik ga alle bijnamen voor ze gebruiken) is eigenlijk helemaal niet zo interessant (misschien toch niet). Interessanter is dat Brazilië momenteel in vuur en vlam staat. Dat is een karakteristiek die niet per se voorbehouden is aan de huidige onrustige sociaal-politieke situatie in het land, maar ook geassocieerd kan worden met carnaval, samba en de aldaar geutig schijnende zon, stereotyperingen die doen vermoeden dat Brazilianen al hun zorgen collectief en caipirinhas verslindend wegdansen.

Maar nu dus even niet. De inwoners van de, zoals mij op school werd geleerd, economische tijger zijn boos. Het land is doordrenkt van corruptie en sociale ongelijkheid. De economische groei heeft een zichzelf bestuivende elite in de hand gewerkt die zich zonder enige schroom laat onderdompelen in de nouvelle richesses. Zo kocht de zoon van ex-president Lula een vliegtuig van 50 miljoen dollar, terwijl hij daarvoor omgerekend misschien 500 dollar per maand verdiende, aldus Hans Blankenburgh, zakenman in Rio, in een eerder artikel op deze site. Ik ben nooit een rekenwonder geweest, maar ga tegen beter weten in een poging wagen:

50 miljoen dollar per vliegtuig gedeeld door 500 dollar per maand = 100000 maanden. 100000 maanden gedeeld door 12 maanden = 8333,3333 enz. jaren = veel te lang voor wie dan ook om welk vliegtuig dan ook bij elkaar te sparen. Met andere woorden: dat zou zelfs Dagobert nooit lukken. Met andere woorden: als zoon van de president van Brazilië krijg je vliegtuigen ter waarde van 50 miljoen dollar (= ruim 38 miljoen euro, dus dat valt dan weer mee) waarvoor je niets hoeft te doen behalve dat je vader president van Brazilië wordt.

De vraag die dan rijst is: wat heeft Lula jr. nog meer gekregen? Een vliegtuig is toch vooral een extraatje, iets wat je voor Sinterklaas vraagt als het je niet meer zoveel uitmaakt wat je krijgt omdat je verder toch alles al hebt. Eerst vraag je namelijk een Nintendo, dan alle Nintendospellen, dan de Super Soaker, dan een luchtje, dan de lege videobanden en cassettebandjes, dan de Schwarzenegger film, dan de douchegel en sokken (die je niet had gevraagd maar van je oma krijgt, hoewel ze zelf niet eens de deur uit is geweest omdat je moeder het ‘in haar naam’ heeft gekocht. Met een beetje mazzel heeft ze het gedicht wel zelf geschreven) en pas daarna de thuisbioscoop, Aston Martin en/of privéjet. Dat is gewoon níet het cadeau waarmee je begint.

De woede van de Brazilianen is dus wel begrijpelijk, niet in de laatste plaats omdat hun team al jaren armzalig voetbalt. Om volgend jaar wellicht toe te moeten zien hoe aartsrivaal Argentinië onder leiding van de belasting- en tackles ontduikende Messi(as) de wereldbeker één meter zestig de lucht in tilt, wakkert de onlusten alleen maar aan.

Romário, voormalig voetbalheld, is de spreekbuis van de opstandelingen. Brazilië heeft volgens hem twee keer zoveel geld uitgegeven aan het WK als Duitsland en Zuid-Afrika, een land waar de bouw van kostbare stadions (die nu alleen nog worden gebruikt voor concerten van de Afrikaanse Toppers) onder de rook van gewelddadige sloppenwijken het nodige vuvuzelagetoeter deed losbarsten. ‘We hadden 8.000 nieuwe scholen kunnen bouwen, 39.000 schoolbussen kunnen laten produceren of 28.000 sportvelden aan kunnen leggen’, aldus mijn rekencollega Romário. Het is dat, of één vliegtuig voor de zoon van de president.

Het gegeven dat de gemiddelde ticketprijs voor een voetbalwedstrijd tijdens het WK onbetaalbaar zal zijn voor Joâo met de pet en dat de FIFA ter verdere verrijking van de eigen corrupte bobo’s de macht in Brazilië heeft overgenomen stuurt de mensen de straat op. Ze protesteren, gehuld in groen-geel-blauwe vlaggen, en snoeren de mond van het standbeeld van een andere voormalige voetbalheld die ze maant de strijdbijl te begraven en zich te richten op voetbal: ‘het bloed van Brazilianen’. Maar dat is precies waarom ze protesteren, Pelé! Als er één land is waar het voetbal van het volk is, is het Brazilië, en het wordt ze nu afgenomen.

Het zit de Brazilianen hoog. Zo hoog dat België volgend jaar weleens wereldkampioen zou kunnen worden.

Bekijk het artikel op Volkskrant.nl