De beelden uit Oekraïne zijn huiveringwekkend: een vliegende raket; een brandend flatgebouw; vluchtfiles op de snelweg; schuilende gezinnen in de metro. Het meest schokkende beeld was dat van een automobilist die doelgericht werd platgewalst door een Russische tank. Uit die actie sprak puur sadisme en duivelse agressie, ontsproten uit een geïndoctrineerd, narcistisch verlangen naar een vergane tijd.
Weten de Russische soldaten hoe het hun vroegere collega’s is vergaan? Hoe de Russische krijgsgevangenen van de Tweede Wereldoorlog door het moederland werden gezien als landverraders en na de oorlog naar de Goelag werden verbannen, soms voor wel 15 jaar? Slechts de meest ontzagwekkende propagandamachine kan een volk het leed van haar grootouders doen vergeten.
Een beeld dat voor de nabestaanden van de ramp met MH17 al jaren huivering opwekt, is het gezicht van Vladimir Poetin. Ik denk dat ik niet overdrijf als ik zeg dat hij voor ons de personificatie van het kwaad is. Ik ben geen gewelddadig mens, maar ik durf hier best toe te geven dat ik vaak heb gefantaseerd over zijn dood. Sterker nog, hoe het zou zijn hem te wurgen. Die fantasie is de verbeelding van een primitieve impuls, opgeroepen door gevoelens van verdriet, woede, frustratie en onmacht die al te lang vastgehaakt zitten in een mens.
Door de ramp met MH17, een incident dat voortvloeide uit de Russisch-Oekraïense oorlog die in 2014 rondom Donetsk woedde, krijgen de huidige beelden uit Oekraïne een extra huiveringwekkend laagje. Nee, dat dekt de lading niet. De beelden zijn letterlijk ziek- en misselijkmakend, want ze brengen alles weer naar boven. De Russische invasie van Oekraïne voelt als de aanvang van Poetins eindspel. Het is datgene waar hij in zijn decennialange politieke carrière naartoe heeft gewerkt, de giftige kers op zijn autocratische presidentschap.
Op social media bestempelen sommigen Poetin als ‘seniel’, ‘paranoïde’ of ‘megalomaan’. Wie weet speelt het wel een rol dat hij inmiddels 70 is, hoezeer hij zijn leeftijd met Botox ook probeert te verhullen. Misschien leeft bij hem de behoefte om als president van een vervallen natie nog één groots statement te maken, teneinde zijn perverse en utopiaanse droom van een hersteld machtig Sovjetrijk te verwezenlijken.
Hoe het ook zij, zolang Poetin de touwtjes in handen heeft, is het naïef om te hopen op beterschap. En dat is precies het verneukeratieve: de hoop. De families van de inzittenden van MH17 hopen al jaren op een vorm van genoegdoening. Nee, die bestaat niet, maar de rechterlijke processen zijn, ondanks alle dwarsboompogingen vanuit Rusland, al een tijdje onderweg. Onder begeleiding van volhardende advocatenteams en met de steun van de Nederlandse staat is er een uitputtend juridisch traject opgestart dat moet leiden tot de erkenning van de feiten van die noodlottige 17e juli in 2014. We eisen een vorm van verantwoording, maar die lijkt door deze nieuwste oorlogsmisdaad verder weg dan ooit.
Genoegdoening, erkenning, verantwoording; het zijn mooie woorden, maar ergens beseffen we – en dan spreek ik even voor alle nabestaanden van de ramp – dat die nooit zal komen. Niet van een land met een leider die liegt en manipuleert zoals hij ademt en eet. Een voormalige spion, die, uit zijn eigen frustratie, woede en onmacht over de bijrol van zijn moederland op het wereldtoneel, als een tank over een democratisch buurland walst, over de levens heen van mensen die slechts één wens hebben: in vrijheid kunnen leven.
En de rest van de wereld? Die huivert bij de beelden, maar kijkt toe. Oekraïne is geen NAVO-lid, het belang is niet groot genoeg om een nieuwe wereldoorlog te riskeren. Hetzelfde gold na het neerhalen van vlucht MH17. Poetin houdt de wereld in een wurggreep, zoals ik weleens fantaseer bij hem te doen. Nu weet ik dat die fantasie de laatste strohalm is van een wanhopig mens.
Lees het artikel 0p de website van de Volkskrant
Beste meneer de Ridder,
In uw opiniestuk in de Volkskrant van 4 maart laat u uw gevoelens de vrije loop. Begrijpelijk bij het zien van zoveel ellende veroorzaakt door de Russische invasie in Oekraine. U praat over puur sadisme en duivelse agressie, narcistische verlangen naar een vergane tijd, Poetin als de personificatie van het kwaad, Poetin als seniel, paranoide of megalomaan, woorden opgeroepen door gevoelens van verdriet, woede, frustratie en onmacht die al te lang vastgehaakt zitten in een mens.
Samengevat zou men de conclusie kunnen trekken dat Poetin en Rusland niet beter verdienen dan dat we er enkele atoombommen op los laten en eenvoudig van de aarde wegvagen. Wie kan daar nu op tegen zijn? De duivel en zijn handlangers verdienen toch zeker niet beter? Eigen schuld, dikke bult.
Of zit er ook een andere kant aan dit verhaal? Hoe komt het dat berichtgeving over Rusland al jaren alleen negatief is. In films zijn de slechterikken Russen, medogenloze moordenaars, sportieve prestaties worden afgedaan met verhalen over doping, oligarchen kopen met hun gestolen miljarden dure panden in luxe wijken en overdreven jachten, Russische mensenhandelaren controleren de illegale prostitutie enz. Positieve berichtgeving over Russen en Rusland verschijnen zelden. Russen zijn zeker geindoctrineerd door een nimmer aflatende staatspropaganda. Maar, zijn wij dat niet ook? Hoe kunnen we Russen anders zien dan als het beeld dat ons van de Russen wordt voorgehouden. Uw opiniestuk bevestigt dit beeld en versterkt de gedachte dat oorlog de enige uitweg is uit dit conflict.
Poetin mag dan hedentendage seniel en megalomaan zijn met als enig doel in zijn leven het herstellen van vergane glorie, maar dat was zeker niet altijd zo. Na het uiteenvallen van de Sovjet Unie en het verdwijnen van het Warschau Pact opende Rusland zich en wilde Russen niets liever dan zich aansluiten bij het Westen. Hoe het Westen daarop reageerde wordt verwoord in deze video:
https://www.youtube.com/watch?v=8X7Ng75e5gQ
Het is dit antwoord dat ook gevoelens van verdriet, woede, frustratie en onmacht hebben opgewekt, maar nu bij Poetine en vele Russen. En helaas de basis hebben gelegd voor de vreselijke gebeurtenissen van vandaag in Oekraine. Verdere polarisatie en het verheerlijken van een eendrachtig Westen dat Poetin wel even op de knieen dwingt en Rusland to paria maakt dragen niet bij aan het stoppen van de gevechten en sturen het conflict richting de derde wereld oorlog met als resultaat de totale vernietiging van de menselijke beschaving.
Als journalist kunt u een bijdrage leveren aan het voorkomen van de derde wereldoorlog. Vertel het hele verhaal, ontneem Poetin zijn argumenten en help mee aan het herstellen van vrede, in Europa en de hele wereld. Er is nog tijd, laten we die goed gebruiken.
Hoogachtend,
Ton Timmers