Massive Attack

Gisteravond was ik last minute met een ‘goedkoop’ kaartje via Ticketswap naar Massive Attack in de AFAS live, het meest sfeerloze bouwwerk van Nederland, en ik vond het wel vet maar had het nog veel vetter gevonden als ik niet voortdurend omringd was geweest door kakelende middle aged mannen en vrouwen. De gesprekken gingen over kapsels en over de kapper, over ruggen en over rugpijn, maar niet over de muziek (de ‘Jaaaa daar is-ie!’ van een kort pittige trut achter me bij de inzet van de heartbeat van ‘Teardrop’ telt niet).

Zes keer ben ik op een andere plek in de zaal gaan staan en zes keer was het dezelfde situatie: ik, met mijn jas in mijn handen geklemd (ik betaal geen 6 euro voor een kluisje, nergens, nooit) omring door kwebbelende klojo’s. Ik overdrijf niet als ik zeg dat ik de mensen om me heen dood wilde maken. Eén massive attack en klaar d’rmee.

‘Serieus, wat doe je hier,’ vroeg ik toen ik het niet meer trok aan een lange klootzak met krullen, grijzende bakkebaarden en een bierbuik-onbestendig t-shirt. ‘Hoe bedoel je,’ vroeg hij, waarmee hij het gesprek onderbrak dat hij met zijn evenzo lange en klootzakkerige buurman over PSV aan het voeren was.

‘We staan hier op een concert en je bent non-stop aan het lullen. En jij niet alleen, iedereen. Wat is jullie probleem?’

‘Mijn probleem?’ vroeg hij. ‘Volgens mij heb jij hier een probleem.’

‘Precies. Met jou en het gekwetter van je generatiegenoten. Bijpraten doe je in de kroeg.’

‘Dat bepaal ik zelf wel.’

‘Nee, ik bepaal dat, nu, bij dezen. Ik bepaal dat jij hier met je buurman niet over PSV mag praten. We staan hier goddomme naast de Johan Cruijff Arena. Massive Attack speelt hier goddomme hun meesterwerk Mezzanine, integraal, mét Horace Andy, mét fucking Liz Fraser van Cocteau Twins. Jij bent hier, net als al die anderen, omdat je – naar ik aanneem – dit album fantastisch vindt en je bij de aankondiging van het concert tot de schokkende conclusie kwam dat het al 20 jaar oud is en dat je zelf 20 jaar ouder bent en dat dat een wrede grap lijkt van de tijd en van God maar dat je hier, verdomme nu, die weergaloze luisterervaring van toen kunt herbeleven. Dus houd goddomme je bek. Asjeblieft. As-je-blieft.’

De man haalde zijn schouders op en draaide zich om. Hij was een paar minuten stil en vervolgde toen zijn gesprek. Niet meer over PSV, maar over die lul achter hem.

Op de laatste toon van het laatste liedje – het, zeker live, FAN-TAS-TISCHE Group Four, mét een fabelachtige Liz Fraser – liep ik linea recta naar de uitgang en naar mijn auto, die ik per ongeluk op een plek voor vergunninghouders had gezet. Ik dankte God en de tijd en Liz voor het niet hebben van een wielklem en nam toen een slok water uit mijn Dopper, die ik in de auto had laten liggen. Het water was lekker koud geworden. En daar houd ik van, koud water.
———-
Voor iedereen die het betreffende album nog niet kent is hier huiswerk:

Best van 2018

Ja, het is het einde van het jaar en het moment om terug te blikken, maar dat ga ik niet doen. Ronduit sentimenteel word ik ervan, stilstaan bij het verstrijken van de tijd, van weer een jaar en alles wat dat jaar te bieden had. Of naja, wat ik en de andere mensen het jaar te bieden hadden. Het jaar zelf doet verder niet zoveel. Het is maar tijd, het afsterven van cellen, zoals mijn vriend Kris me ooit opbeurend vertelde.

Ik moet nu niet in herhaling vallen. Twee jaar geleden schreef ik al iets vergelijkbaars, toen mensen 2016 massaal vervloekten om alle catastrofes die erin hadden plaatsgevonden (Trump president, David Bowie dood, Prince dood, Batman v Superman: Dawn of Justice). Alsof het kalenderjaar, dat we hebben verzonnen, verantwoordelijkheid draagt voor die gebeurtenissen.

‘Stom jaar! Stom 2016! Voor straf gaan we nu naar 2017, gepaard met heel veel herrie.’

En dat 2017 dan net zo stom is, om andere redenen, omdat er elk jaar mensen doodgaan en ziektes uitbreken en zich politieke drama’s voltrekken. Gelukkig gebeuren er elk jaar ook mooie dingen die niet sarcastisch opbeurend maar echt opbeurend zijn. Zoals muziek. Er gebeurt elk jaar allemaal opbeurende muziek, of muziek die niet per se opbeurend is, maar wel heel mooi, en waarvan het dan alsnog opbeurend is dat die muziek is gebeurd.

De zin hiervoor is een van de lelijkste (die) (ik) ooit (heb) geschreven, maar hij dekt wel de lading. Want ook al wil ik helemaal niet terugkijken op het jaar, bevreesd als ik ben om in nostalgisch drijfzand te belanden, toch doe ik mee aan de lijstjesmakerij, de evaluatie, de grote jaarlijkse conclusie.

Al tien jaar nu (10!) maak ik een muzieklijst met de door mij als mooiste, beste en leukste liedjes beschouwde liedjes van het jaar. Uiteraard is mijn smaak leidend, maar ik probeer toch ook enige objectiviteit en diversiteit in de selectie aan te brengen, om zoveel mogelijk zielen te kunnen bekoren.

Dus ook nu doe ik eraan mee, het terug turen over het hobbelige landschap van het jaar, dat we zelf hebben verzonnen. Om tegelijk ordelijk en willekeurig te zijn staan de liedjes deze keer in alfabetische volgorde van artiest. Luister ze hoe je wilt, wanneer je wilt, maar besef: het jaar treft geen blaam, net zo min het enige lof toekomt.

O ja, en omdat het het tiende (10!) jaar is dat ik dit doe, heb ik nóg een lijst gemaakt met de in mijn ogen vijf beste liedjes van elk van die tien jaar. Een soort greatest hits van de greatest hits. Een driedubbel geconcentreerd blik aan hitsaus, waaraan je geen water hoeft toe te voegen. Open het blik, neem een lik en glijd neuriënd het nieuwe, onverantwoordelijke jaar in.

Deze tracks staan op alfabetische willekeurige volgorde van tracks in plaats van artiest. Ik noem deze neiging tot het inconsequent aanbrengen van structuur voortaan willekorde, of ordekeur, afhankelijk van hoe de hazen lopen.

Kortom, een goed 2019! Correctie: handel in 2019 op een manier die goed is, of die goede dingen teweegbrengt. Dat getal zegt of doet verder niks.

Remco

Spotify bevestigt: ik ben bijzonder

Het grote nadeel maar ook zeker voordeel van deze tijd is dat alles in kaart wordt gebracht. Alles, van het aantal stappen dat je zet, tot het aantal centiliter dat je pist en het aantal minuten dat je per dag naar plaatjes van (bijvoorbeeld) Ariana Grande of dode bevers kijkt. Spotify doet mee aan het grote Monitoren door elke week een afspeellijst (Discover Weekly) voor je te maken met muziek die je op basis van je luistergedrag zou kunnen bekoren.

Ik luister ‘m elke maand, die lijst, en hij bestaat voor 90% uit crap waarvan ik ga twijfelen aan mijn muzieksmaak. Immers, als het suggesties zijn gebaseerd op wat ik luister, en de suggesties zijn kut, dan zal de basis dat ook wel zijn, nietwaar? Maar er is dus ook 10% – laten we zeggen 3 nummers op een lijst van 30 – die ik wél goed vind. Daar het ontdekken van nieuwe muziek een van de grootste geneugten des levens is, wordt die 90% herrie al snel overvleugeld. Liefde overwint het kwaad.

De grote Monitor-Maatschappij gedijt uitermate goed bij het naderen van het einde van het jaar. Het is de tijd van het opstellen van lijstjes en daar kan een lijstjesfetisjist als Spotify niet bij achterblijven.

Volgens het Algoritme heb ik in 2018, wat nog niet voorbij is, 5.539 verschillende nummers afgespeeld. Dat zijn 15 nummers per dag. Prima, is niet onverwacht.

Wel onverwacht: de eerste artiest die ik dit jaar heb ‘ontdekt’ is Shania Twain. En zo werpt Spotify licht op een deel van mezelf dat ik nog niet kende. In de donkerte van de eerste januaridagen had ik kennelijk behoefte aan dé country-pop MILF van de jaren 90.

Mijn favoriete artiest is ‘Kinderliedjes’, wat geen artiest is, maar een verzameling van 60, voornamelijk vals gezongen, gedateerde, regelmatig sekistische en racistische en soms ronduit absurde – inderdaad – kinderliedjes, die ik voor mijn zoontje draai als hij in opstand komt tegen papa’s experimentele elektronica. Volgens Spotify heb ik 14 uur ‘doorgebracht’ met mijn favoriete artiest en was ‘het genoegen geheel wederzijds’. That don’t impress me much.

Tenslotte weet Spotify me te vertellen dat ik in totaal 40.728 minuten muziek heb geluisterd. Dat is 28 dagen, oftewel februari. En daar zit al mijn analoge ‘luistergedrag’ nog niet eens bij; de lp’s, cd’s en alle muziek die ik wel online, maar niet via Spotify luister.

Spotify heeft verder een lijst gemaakt met de 100 nummers die ik dit jaar het vaakst heb geluisterd. Wat blijkt? De top-7 bestaat geheel uit vrouwen of bands met vrouwelijke frontmannen. Ehh, frontvrouwen. Dat terwijl ik gisteren nog las dat het aantal vrouwen in de Top 2000 van Radio 2 in de afgelopen 20 jaar bijna is gehalveerd. Ik wil mijn feministische horn niet honken, maar: TOET-TOET!

Verder luister ik ‘70% vaker naar niet-mainstream muziek dan de gemiddelde Spotify-gebruiker’. Heeft mijn moeder toch gelijk: ik ben bijzonder.

Concluderend, deducerend, distillerend: lang leve het ZZP-bestaan. En ik vraag me af hoe dat zou zijn, één maand non-stop muziek luisteren, zonder te slapen, en dan de rest van het jaar niks.

Dit is geen moeilijke vraag. Het lijkt me verschrikkelijk.

Mehldaus kernfusie

14:54. Ik had kunnen gaan sporten. Ik had naar buiten gekund. Heb beide niet gedaan. Voor het eerste was het tweede overigens nodig geweest. Twee vliegen. Geen klap.

Ik zit binnen en luister muziek. Ik lig eigenlijk, op de bank. Van de afgelopen drie weken ben ik er twee weggeweest en in die tijd is er veel goede muziek uitgekomen. Ik wil al die muziek horen om te kunnen bepalen of ik het mooi vind en of ik het wil kopen op vinyl of cd. Vinyl heeft absoluut mijn voorkeur, maar soms is cd de betere, veiligere keuze. Zoals bij de verzamelde hoogtepunten uit 10 jaar solospel van Brad Mehldau. De LP-versie daarvan bestaat uit 8 platen en op verschillende fora heb ik gelezen dat de persing veel ‘clicks’ en ‘pops’ heeft en dat wil je liever niet, zeker niet bij pianomuziek.

Hetzelfde geldt voor een ambient plaat van Brian Eno. Waar clicks en pops vaak karakter verlenen aan muziek op vinyl, kunnen ze de transcendente kwaliteiten van elektronica juist verstoren. Dan wil je een gepolijst geluid, glad, gevrijwaard van ruis. Eno en Mehldau koop ik dus op cd.

Gisteren was ik bij een concert van Brad Mehldau in het Bimhuis. Was ik nog nooit geweest. Bij een concert van de jazzpianist ook niet. Dat wilde ik al jaren, dus er ging een wens in vervulling. Dat niet alleen, verwachtingen werden overtroffen. Al vaak heb ik recensies gelezen over Mehldaus virtuositeit. Zijn gave om te experimenteren met jazz door er moderne klassieke elementen aan toe te voegen. De manier waarop hij een popliedje kan interpreteren en het zich eigen kan maken. Hoe er van dat popliedje door schijnbaar vrij te associëren nog maar weinig overblijft, behalve een sporadisch terugkerend thema, waar de luisteraar zich dan met een zucht van extase aan vastklampt.

Volledig op elkaar ingespeeld was het trio muzikanten — Mehldau achter de piano met Larry Grenadier op bas en Jeff Ballard achter de drums. Zonder bladmuziek en met de ogen dicht speelden ze zichzelf en de zaal naar een hogere dimensie. Het is superindrukwekkend om muzikanten tot het uiterste te zien gaan in de beheersing van hun instrument. Muzikale kernfusie was het. Waar de intensiteit van het samenspel soms zo hoog werd dat het trio leek te imploderen, wisten ze altijd binnen de bochten te blijven. 100% concentratie en ontspanning op hetzelfde moment; de ultieme opgave voor elke artiest. Gisteren zag ik het live gebeuren. De haren op mijn armen stonden recht overeind. Met dichte ogen liet ik me soms meeslepen naar het plafond, maar het spel tussen de drie was te fascinerend om in duisternis aan me voorbij te laten trekken. Bovendien gaf het zicht me houvast, anders was ik zelf misschien wel geïmplodeerd. Verdwaald in een akoestische deeltjesversneller, de atoombotsing nabij.

Brad Mehldau trio in Bimhuis (10–05–18)

Na afloop zat Brad Mehldau, die in goed Nederlands vertelde dat hij tegenwoordig in Amsterdam woont, aan een tafeltje cd’s te signeren. Heel anders dan wereldberoemde popartiesten was hij benaderbaar. Ik twijfelde of ik hem moest vertellen hoe ik hem al volg sinds ik zijn interpretaties van Radiohead-klassiekers als ‘Paranoid Android’ en ‘Everything In Its Right Place’ hoorde. Hoe ik het geweldig vind dat ik hem nu eindelijk live had gezien en gehoord. Ik deed dat niet en dronk mijn biertje op.

Toen we naar de uitgang liepen zag ik hem met zijn gezin in een hoekje van het café staan. Ik passeerde Larry de bassist en dankte hem voor het concert. Datzelfde deed ik bij Jeff de drummer, die voorbijliep toen ik de wc uitkwam. Buiten stonden ze later een jointje te draaien. Morgen spelen ze weer.

Best van 2016

Daar is ie weer hoor, ik. Daar ben ik weer, met m’n lijssie. Gewoon een lekker lijssie, niet met boodschappen of babyartikelen, maar lekkere muziek.

Ik weet, ik weet; ben ongeveer een week te laat. Maar wat wil je, met een verse baby. Het is zijn schuld en dat zal hij weten ook, als hij eenmaal begrijpt wat schuld is.

2016 was zogenaamd een kutjaar. Heel veel mensen, waaronder ikzelf, hebben het vervloekt en hopen dat 2017 beter wordt. Wat een onzin. Alsof dat jaar, wat wij zelf ooit hebben bedacht, er iets aan kan doen. Zijn het niet gewoon de mensen, levend in dat jaar, die er een puinzooi van maken?

‘Kom, laten we met terugwerkende kracht een jaartelling bedenken en het de jaren vervolgens massaal verwijten als er per ongeluk of expres allemaal emmers stront in worden geleegd.’ Typisch menselijk redeneren.

Voor mij gaat het sowieso niet op, want ik heb een topjaar gehad. Ben vader geworden van een nogal gruwelijk zoontje, heb me volledig en vooralsnog met succes op het schrijverschap gestort en ben als gevolg daarvan inmiddels bezig met de nodige zinnenprikkelende projectjes. Laat dat -jes maar gerust weg! Ondernemingen van epische proporties zijn het.

Maar genoeg over mezelf, terug naar de muziek. Er gingen mensen dood. Niet per se meer dan anders, maar wel een paar van naam. Over hen hoef ik het niet te hebben. Wel over de gestorven zoon van Nick Cave, wiens album ‘Skeleton Tree’ door die gebeurtenis werd beïnvloed, waardoor het in mijn ogen de beste plaat van het jaar is geworden. Johan had met een dergelijk lotgeval verbaal wel raad geweten.

Er is hierboven dus een lijst, samengesteld door deze vader. In plaats van de gebruikelijke mail of lullige Facebookpost wijd ik er een heel blog aan, zoals je merkt. In de eerste plaats omdat deze ingetogen selectie in mijn oren de beste tot nu toe is — wat betreft muziek was ‘het jaar’ dus allerminst qut — , maar vooral omdat het me is gelukt om in dit digitale platform een Spotify-playlist te embedden, wat ik als een persoonlijke triomf beschouw. Daarnaast kun je door hier te klikken de lijst ook gewoon openen in Spotify zelf.

Laat je dus niet langer ophouden en luister, ontdek, skip & repeat. Dat 2017 maar net zo weinig verantwoording mag dragen voor ons handelen als een kalender toekomst. Toekomt.