Het Snowdenbaleffect

In een poging de verveling op een vrije, verplichtingsloze dag te doorbreken, schuift mijn duim gemiddeld eens in de dertien minuten naar het blauwe icoontje met de ‘f’ op mijn telefoon. De gedeelde statussen en links vertellen me zelden iets wat ik nog niet wist (het is bijna weekend; op Ibiza schijnt de zon), maar toch heb ik dan vaak alsnog het onnozele idee dat er op de desktopversie van Facebook méér te zien is. Ik klik dan, vlak nadat ik mijn mobieltje ontgoocheld naast me heb neergelegd, tegen beter weten in op de snelkoppeling in mijn bladwijzerbalk. Zo ook zonet. In plaats van het vertrouwde scherm (wit, blauwe balk, misleidende profielfoto’s) verscheen de volgende melding:

Account Temporarily Unavailable.
Your account is currently unavailable due to a site issue. We expect this to be resolved shortly. Please try again in a few minutes.

Iedereen die mij een beetje kent weet dat ik enorm gesteld ben op mijn privacy. Afgezien van de circa 500 foto’s die ik heb geüpload en de constante stroom updates over mijn wel en wee ben ik niet scheutig met kijkjes in mijn privékeuken. Mijn Facebookpersona is sowieso een zeer selectieve afspiegeling van mezelf, eentje die laat zien welke studies ik heb afgerond, maar niet hoe lang ik erover heb gedaan. Eentje die een keurig overzicht van al mijn baantjes en stages geeft, maar verzwijgt dat ik werd ontslagen als pizzakoerier omdat ik Denzel de shiftmanager een fastfoodfascist noemde. Eentje die dweept met zijn film- (Fight Club) en muziek- (Radiohead) smaak, maar die de Titanic soundtrack verborgen houdt in een kartonnen doos gemarkeerd als ‘computerspullen enzo’. Een doos waar overigens ook Mariah Careys ‘#1’s’, Eternals ‘Greatest Hits’ en Brandy’s ‘Never Say Never’ in zitten.

Mensen die mij niet kennen, maar mijn artikel op deze site van twee weken terug gelezen hebben, weten dat ik op een Zorro-esque manier de nationale en internationale veiligheidsdiensten heb getart met een ongenuanceerd (maar daarom des te vermakelijker) stuk over het privacyschandaal dat de wereld nu al weken in zijn greep houdt. Toen schreef ik dat Edward Snowden, de klokkenluider van Notre Obame, op de vlucht was geslagen. Hij was een tijdje in Moskou, probeerde van daaruit op allerlei plekken asiel aan te vragen, maar wordt, net als het lelijkste meisje op het Kerstgala, door iedereen afgewezen. Volgens een artikel van twee dagen geleden bestaat de weigerlijst nu uit Brazilië, Ecuador, Finland, India, Ierland, Noorwegen, Polen, Rusland en Spanje, landen die om wat voor reden dan ook de VS niet tegen de grijzende haren in willen wrijven. Ook wij hebben hem geweigerd. De primaire reden daarvoor is dat hij in ons land moet zijn om asiel aan te kunnen vragen, maar daarnaast zouden we – als de Amerikaanse schoothondjes die we zijn – hem vergezeld van een pak Haagse Hopjes linea recta in een doos met een strik eromheen naar de VS sturen.

Oostenrijk heeft geen uitleveringsverdrag met de VS en is volgens Johanna Mikl-Leitner, minister van Binnenlandse Zaken, niet bang voor de VS. Gemiste kans dus voor de paria, die in Wenen voor altijd ‘Buutvrij!’ had kunnen roepen naar de Amerikaanse ambassade.
Landen die wel overwegen hem te adopteren zijn Duitsland, Italië en Venezuela. Bij President Morales van Bolivia leek Snowden al in de privéjet te zitten, maar dat was een leugen die uitmondde in een veertien uur durend verblijf op het vliegveld van, jawel, Wenen. Een situatie die door de Bolivianen zelf ook wel omschreven wordt als de ‘ontvoering’ van hun president door Europa. Alle landen van de unie van Zuid-Amerikaanse landen (Unasur) hebben een uitnodiging gekregen om deze schande te bespreken, behalve Colombia. Iedereen BEHALVE Colombia! Wat is dáár nou weer aan de hand?

Weet je, het maakt eigenlijk helemaal niets uit. Het loslopende wild heeft een heus Snowdenbaleffect veroorzaakt. Loyaliteiten worden getest. Het is één groot potje Risk geworden, waarbij iedereen de kosten van een onberekenbare IT’er afweegt tegen de baten van zijn vermeende afgeluisterde kennis. Ik weet niet veel van Risk (ik heb het slechts één keer gespeeld, zo’n vijftien jaar geleden, en het mondde na de eerste verovering direct uit in ruzie), maar ik weet wel dat het te maken heeft met strategische belangen en niet met nobele voornemens, net zoals de eventuele asielverlening aan Snowden.

Het lijkt erop dat de machthebbers in landen die om wat voor reden (geld!) dan ook de VS niet dwars willen zitten hun monden en luchtruimen gesloten houden. Leiders van landen die zich al jaren onheus (te weinig geld!) bejegend voelen door het ‘Noord-Amerikaanse imperialisme’, zoals bijvoorbeeld Bolivia, lijken nieuwe dieptes van empathie en humaniteit bij zichzelf te ontdekken en zijn meer dan bereid om de moedige, datalekkende systeemanalist onderdak te bieden.

Zijn verhaal is inmiddels van een meeslepende Ludlum-thriller afgegleden tot een politieke soap waarin de verhoudingen tussen de onderlinge personages op bijna lachwekkende wijze zichtbaar worden. De in economisch zwaar weer verkerende Europese landen hebben een affaire met de VS, terwijl de wulpse, sterke, Duitstalige vrouwen onverstoorbaar hun eigen koers varen. De jaloerse, Latijns-Amerikaanse bediende pikt het niet langer neerbuigend behandeld te worden en steelt in een poging tot revanche alle zilverwaar uit de bestekla van de onderdrukkende landheer. Ondertussen kijken de voyeuristische, West-Europese overburen laf toe door de luxaflex.

Maar terwijl ik dit schrijf, besef ik dat het niet waar is. Het is wél een thriller. Een paranoia opwekkende thriller waarin IK de hoofdrol speel.

Your account is currently unavailable due to a site issue.

Het begint bij Facebook. Altijd Facebook, want dat is inmiddels overal. Eén miljard mensen in een virtuele kijkdoos. Ik ga met mijn duim naar het blauwe icoontje met de ‘f’. Iedere dertien minuten log ik in. Iedere dertien minuten word ik bekeken. Men leest mee. Met ieder. Woord. Dat. Ik. Schrijf.

Prima, check alles maar. Mijn gelukschreeuwende foto’s, mijn gemanipuleerde timeline. Licht me helemaal door! Die Titanic soundtrack zullen jullie nooit vinden…

Bekijk het artikel op Volkskrant.nl