Voetbaltuig; het woord lijkt inmiddels een pleonasme. Zelfs terwijl ik het schrijf, voel ik een soort penvermoeidheid, wat opvallend is, aangezien ik het typ. Het heeft te maken met de herhalende aard van de situatie. Weer hebben voetbalsupporters zich misdragen. Dit keer in het eigen stadion, in het door de club gesponsorde sfeervak nog wel, jegens een oud-speler van de vereniging.
Kenneth Vermeer is een jeugdproduct van Ajax, zoals dat heet. Vanaf zijn 13e speelde de geboren Amsterdammer voor de club en toen hij na het vertrek van Maarten Stekelenburg zijn kans kreeg in het eerste elftal werd hij al snel weer gepasseerd door de komst van Jasper Cillessen. Kenneth wilde nu toch echt wekelijks spelen en pakte zijn kans in Rotterdam. Daar zaten ze in het begin al helemaal niet op hem te wachten, maar door goed keeperswerk verdiende hij de steun van het legioen van de aartsrivaal.
Kenneth is een hele goede keeper. Volgens velen niet minder en misschien wel beter dan Cillessen, maar dat maakt niet eens uit. De man was een groot deel van zijn voetballeven trouw aan Ajax, koos logischerwijs voor zijn carrière, en werd daar afgelopen zondag om verguisd. Sterker, hij werd beledigd en zelfs bedreigd in de vorm van een opgehangen Vermeerpop.
Vermeer is het inmiddels ‘gewend’ en hoopt dat er niet te veel woorden aan ‘vuil gemaakt’ zullen worden, maar zolang er hersendood volk is dat uit onvrede over de prestaties van een voetbalclub huizen van spelers bezoekt, spelersbussen opwacht, ‘ludieke’ doodsbedreigingen uitvoert en discrimineert, maken we woorden vuil. Zolang deze lijpkikkers de gelegenheid krijgen om hun frustraties over een spel op dergelijke manieren te botvieren, wijden we daar regels aan.
De passie van deze voetballiefhebbers heeft weinig van doen met het spel, dat is slechts de kapstok voor het uiten van een diepgewortelde, primitieve agressie. Daniël Dekker beweert dat zijn supportersvereniging hier niets aan kan doen en dat de overheid en voetbalbond moeten ingrijpen. Daar heeft hij vermoedelijk een punt.
In de jaren ’80 en ’90 had Engeland te kampen met extreem voetbalhooliganisme. Na twee voetbalrampen (Heizel en Hillsborough) ondernam de politiek actie door de invoering van de Football Spectators Act. Dankzij die wet kunnen hooligans door de politie onmiddellijk worden opgepakt en bestraft middels reis-, gebieds- en (levenslange) stadionverboden. Wordt het verbod overtreden, dan volgt een hoge geldboete of celstraf. De stadions zijn uitgerust met CCTV camera’s zodat individuen die beledigingen uiten of aanzetten tot gewelddadig gedrag er als rotte appels kunnen worden uitgepikt. Sinds de invoering van deze voetbalwet verlopen voetbalwedstrijden vreedzaam en respectvol, zelfs tussen de grootste rivalen.
Echt grote voetbalrampen kennen we in Nederland (nog) niet, maar in het kader van putten en verdrinkende kalveren lijkt het verstandig ook hier een voetbalwet in te voeren om de boel vast te dempen. Bovendien zou het schandelijke gedrag zoals we dat in de Eredivisie wekelijks horen en zien daar al genoeg aanleiding voor moeten zijn, al is het maar omdat er ook kinderen in de stadions zitten.
Maar ik ben bang dat we er met een voetbalwet alleen niet komen. We hebben te maken met een (voetbal)mentaliteit die fundamenteel verkeerd is. Een paar uur na de schaamtevolle vertoning in de ArenA zag ik hoe fans van Chelsea bij een 0–1 achterstand applaudiseerden toen oud-speler Juan Mata werd gewisseld bij rivaal Manchester United. In Madrid krijgt Messi een staande ovatie als hij het halve veld over slalomt en de bal met een stift in de verre hoek prikt. Dat doen ze niet uit gehoorzaamheid of angst voor repercussies, maar uit liefde voor de sport. Een liefde die rivaliteit en ambitie overtreft en die in Nederland zelden voelbaar is.
Waarden kun je niet invoeren, wetten wel. Begin daarom maar met het uitzetten van de regels, handel ernaar zonder compromis en laat deze heropvoeding dienen als basis voor een nieuwe voetbalmoraal. Wie weet is het aanstekelijk en gaan we dan ook nog eens beter voetballen.
