Man, wat was juli droog. Het was de droogste maand OOIT, aldus verschillende media. Met andere woorden: nog NOOIT viel er in juli zo weinig regen. De maand bevatte bovendien een paar van de (bijna) warmste dagen OOIT en nog NOOIT was het zo warm in Amsterdam.
Iemand op Twitter begreep niet hoe al die weerberichters nou konden weten dat het nog NOOIT zo warm was geweest. Ze ergerde zich aan het overdreven, onnauwkeurige taalgebruik. ‘ZO IRRITANT!’ schreef ze. ‘Hoe kunnen ze nou weten hoe warm het op de aarde is geweest in de miljoenen jaren die de planeet al bestaat?’
‘Nou, mevrouw op Twitter,’ antwoordde ik toen in mezelf, ‘de aarde bestaat zelfs al 4,5 miljard jaar en dus lijkt het me inderdaad sterk dat we met zekerheid kunnen stellen dat het nog NOOIT zo warm was als in juli. En dan gaat het ook nog eens om Nederland hè, wat in al die miljarden jaren op hele andere plekken op de aarde heeft gelegen, in deze vorm zelfs helemaal niet bestond en waarvan het dus welhaast onmogelijk is om te beweren waar wat ooit is gebeurd, laat staan hoe warm het was, wat iemand dan had moeten meten op die daar op dat moment niet bestaande landmassa. Dus afgezien van een feitelijke onjuistheid deel ik uw verontwaardiging!’
Ter geruststelling van de vrouw en mezelf probeerde ik een en ander te factchecken bij de dino’s, maar die waren allemaal dood. Met andere woorden: we hebben nu de minste dino’s OOIT. Met andere woorden: nog NOOIT waren er zo weinig dino’s als nu.
Ik maak me regelmatig schuldig aan de hyperbool van ‘Het Ultieme’. Dit was ‘het beste concert ooit’ of ‘de slechtste pizza van mijn leven.’ Die tweede uitspraak is al minder ‘onjuist’, omdat het daar puur over mijn eigen leven gaat en niemand zo goed weet hoeveel vieze pizza’s ik heb gegeten als ikzelf. Maar de vraag is of ik echt nog van alle pizza’s die ik (ooit) heb gegeten weet hoe goed ze waren, en of dit dan van al die pizza’s de allerslechtste was.
Allerslechtste, nog zoiets: iets is gewoon het slechtst, of het best, of de eerste. Er is niet een eerste en dan daarvoor of -na nog de eerste van allen.
Ik weet al deze dingen, en toch zet ik taal vaak op deze manier in om een punt te maken. Moeten we elk woord dan op een goudschaaltje wegen? Het was vorige maand warm, daar zijn we het allemaal over eens. En dat gebeurt echt nooit.