Man wat voelde ik me slecht, vorige week maandag. Het gevoel was onbestemd, want ik wist niet waar het vandaan kwam of naartoe ging, maar het was gekleurd in één toonaard: slechtheid. Vanaf het moment van wakker worden verliep alles stroperig; het opstaan uit bed, douchen, koffie maken, koffie drinken, eten, werken. Een grote onzichtbare hand – nee, een vuist – werkte me tegen in alles wat ik deed. Het was kosmische weerstand. Een subatomische blokkade, opgeworpen voor mijn weerloze geest.
Later die dag las ik dat het Blue Monday was en dacht ik ‘Oooooohhh, dan komt het daardoor. Dan is de oorzaak voor de misère echt kosmisch en subatomisch en kan ik er niets aan doen. En dat hoeft ook niet, want maandag is maar één dag en die is morgen voorbij en dan voelt iedereen zich weer goed,’ zo redeneerde ik tussen de mistwolken van de zwaarmoedigheid door.
We zijn nu een week verder en het is weer Blue Monday, maar nu echt. Het bericht dat ik vorige week las, was een vergissing. Of ik las het vanwege mijn gedeprimeerde, onscherpe staat niet goed en zag niet dat het betrekking had op de maandag een week later, de daadwerkelijke blauwe maandag, vandaag dus, de slechtste dag van het jaar.
Het probleem is alleen dat ik me vandaag best goed voel. Opgewekt, eigenlijk wel. Ik heb goed en lang geslapen (moest enigszins bijkomen van mijn verjaardagsweekend), heb heerlijk gedoucht, goede koffie gedronken en kijk al een uur of twee vanuit de bibliotheek uit over Amsterdam, dat rust tussen een fluwelen, zachtblauw hemeldek en het blauwe licht weerkaatsende wateroppervlak van het Oosterdok.
In die zin klopt de benaming Blue Monday wel, maar om hele andere redenen. Om de schoonheid van de lucht en het water en het bewijs dat de kleur blauw levert van de leefbaarheid van onze planeet, de ‘Blue Planet’ – de aarde en vooralsnog enig bekende planeet waar leven überhaupt mogelijk is. Blauw is het certificaat van dat leven, een vereiste, en zonder die kleur met een verrekijker op een wereldbol te spotten kunnen we het leven direct uitsluiten. Dan kunnen we de verkenning staken en op zoek naar een volgende blauwe bol, waarvan er in het heelal maar weinig schijnen te zijn.
Blue Monday is bullshit, volgens de Britse psychiater Ben Goldacre. Het is niets meer dan een marketingtruc om mensen in de donkerste, koudste maand van het jaar een vakantie te laten boeken naar een warm land. De rekenformule waarop Blue Monday gebaseerd is, blijkt uit de duim gezogen. Cliff Arnall, de pseudo-wetenschapper die de formule een paar jaar geleden naar voren schoof, gaf ’s avonds parttime les aan ouderen.
En toch vind ik hem blauw, deze maandag. Vanwege de reflectie van de blauwe lucht in het water en de kosmische, subatomische vuist die dat allemaal mogelijk maakt. Alleen, ik heb er geen formule voor.
